گوشه هایی ازمجالس مرحوم حاج محمد اسماعیل دولابی عارف بزرگ در مجموعه ای به نام « طوبی محبت» گردآوری شده است .
قسمتی از مقدمه جلد اول این مجموعه :
.... دو طریق در باب سلوک به حق تعالی وجود دارد . یکی راه جذبه و رحمت حق است که در این راه بارقه ای از دوست به سالک می خورد و در واقع کشش دوست ، سالک را پیش می برد و این یک دعوت خصوصی برای اوست و از سالک این طریق به مجذوب سالک تعبیر می شود .
به رحمت سر زلف تو واثقم ورنه
کشش چونبودازآن سوچه سود کوشیدن
راه دوم آن است که سالک باید آنقدر مجاهده کند و ریاضت بکشد تا به جذبه حق برسد و سالک این طریق را ، سالک مجذوب گویند . در حقیقت هردو طریق جذبه حق تعالی است که سالک را به مقصد می رساند .
بین این دو طریق تفاوتهای زیادی است که در صدد بیان آنها نیستیم و فقط به ذکر روایت مهمی که این دو طریق را بیان می کند بسنده می کنیم .
مرحوم مجلسی نیز این روایت در بحارالانوار ذکر کرده است . این حدیث مشتمل بر بسیاری از حقایق ربانی و اسرار الهی است .
و اکنون قسمتهایی از متن حدیث :
امام صادق (ع) در حدیثی به یونس بن ظیبان فرمودند :
« صاحبان خرد با تفکر عمل می کنند تا محبت خدا را به دست آورند . همانا وقتی که قلب ، محبت را تحصیل نماید و به آن نورانی گردد ، لطف سرازیر می شود . آن گاه او اهل فایده شده و بر اساس حکمت سخن خواهد گفت پس زیرک شده و با قدرت عمل می نماید و به طبقات هفتگانه آشنا می شود .
هنگامی که به این مرحله رسید ، بر اساس لطف و حکمت و بیان یک حرکت و دگرگونی در تفکرات او پدید می آید و خواست و محبت خویش را در راه خالقش صرف می نماید . به این ترتیب به مقام برتر دست پیدا کرده و خدا را با چشم دل مشاهده خواهد نمود و حکمت را به غیر روش حکما ، علم را به غیر راه علما و صدق را به غیر شیوه صدیقین به دست خواهد آورد ....
.... و کسانی که آن راه ( طریق ریاضت و خشوع و عبادت ) را می پیمایند ، یا موفق می شوند یا ناکام می مانند و اکثر آنها نا موفق خواهند بود ، چراکه حق خدا را رعایت ننموده و به اوامر وی ( به طور کامل) عمل نکرده اند . این صفت کسی است که حق شناخت و محبت او را بجا نیاورده است . پس مبادا فریب نماز و روزه و سخنان و علوم آنها را بخوری ! آنان درازگوشانی فراری هستند .... »
نظرات شما: نظر
آیا برنامه هایى که دراویش در خانقاه دارند و با خواندن اشعار بعضى از شعراء و... و یا سر تکان دادن زنها و مردان به شکلى که به حدّ سرگیجه و مستى مى رسند و مى گویند خدا را دیدیم، از نظر اسلام چه حکمى دارد؟
پاسخ از دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مده :این برنامه ها مشروع نیست، و ادّعاهاى مزبور خیال و اوهامى بیش نمى باشد.
نظرات شما: نظر
آیا درویش شدن اشکالی دارد؟
پاسخ از دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مده :دراویش یعنی صوفیه دارای انحرافاتی هستند از آنها بپرهیزید.
نظرات شما: نظر
آیا می‌شود از راه هیپنوتیزم برای رسیدن به کمال استفاده کرد؟
قرآن کریم تعبیرش این است ”لَقَدْ یَسّرْنا القُرآنَ للذّکر“(١) ما قرآن را برای یاد حقّ آسان قرار دادیم، شما اگر خودتان را به امور بد عادت ندهید، کارهای خوب خیلی سهل است.
شما که الحمد للّه اهل استعمال دخانیات نیستید خیلی به آسانی سیگار را ترک می‌کنید چه رسد به بالاتر ازسیگار، چون جسم خود را به آن عادت نداده‌اید، الآن برای شما تریاک نکشیدن و سیگار نکشیدن اصلاً مسئله‌ای نیست، چون در دوران جوانی، خودتان را به این سموم عادت نداده‌اید ولی اگر کسی خود را به این سموم معتاد کرد چون این کار تحمیلی است بر بدن، ترک آن مشکل است. گناهان واقعاً برای ما همین حکم را دارند. امیرالمؤمنین(علیه السّلام) فرمود: «تَعَطّروا بِالاسْتِغْفارِ لاتَفْضَحَکُمْ رَوائحُ الذّنُوب»(٢) عطر دو قسم است: یک عطر ظاهری داریم که استفاده از آن مستحب است به خصوص موقع نماز، یک عطر باطنی داریم که شامّه جان را می‌پروراند و آن فضیلت و طهارت روح است.
در روایات فرمودند با استغفار خود را معطر کنید و گرنه بوی بد گناه آبروی شما را می‌برد. کسانی که با مکتب اهل‌بیت آشنا شدند خیلی به آسانی از گناه می‌گذرند و اجازه نمی‌دهند بوی تعفن گناه، روح آنها را آلوده سازد. بنابراین اگر این اصول اسلامی برای ما حل شد و دانستیم همان‌طور که سمّ دو قسم است ظاهری و باطنی؛ عطر هم دو گونه است ظاهری و باطنی. اوایل مختصری، تمرین این‌ها دشوار است ولی بعد از آن خیلی آسان می‌شود و دیگر نیازی نیست که انسان از کارهای غیر طبیعی و غیر عادی مثل هیپنوتیزم استفاده کند.
…………………………………………………………………………
(١) سوره قمر، آیه ١٧.
(٢) بحار، ج ٩٠، ص ٢٧٨.
نظرات شما: نظر
استفتاء از دفتر آیت الله مکارم شیرازی در مورد فرقه شاه نعمت الله ولی:
عدّه زیادى از اهالى یکى از شهرهاى فارس، از قدیم الایّام به فرقه تصوّف گرویده اند و همواره بر اساس رهنمود اقطاب و بزرگان این مسلک و روش هاى مختصّ خود عمل نموده اند; حقیقت این است که رونق خانقاه در این محل بیش از یک مسجد است و کتاب هایى چون مثنوى مولوى، دیوان حافظ، بوستان و گلستان سعدى، نیز بر قرآن و سایر کتابها برترى دارد، تا این که پس از پیروزى انقلاب اسلامى و اعزام روحانیّون در ماه مبارک رمضان و محرّم الحرام، صحبت از بطلان این مسلک به میان آمد، مستدعى است نظر خود را نسبت به این گروه، که از فرقه شاه نعمت الله ولى مى باشند، اعلام نمایید.
پاسخ از دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی مده :تمام فرق صوفیه گرفتار اشتباهات و انحرافاتى هستند و اکنون که به حمدالله اهالى محترم آن منطقه روشن شده اند، لازم است خانقاه را تبدیل به مسجد کنند و همانند سایر مسلمین و شیعیان خالص و مخلص على(علیه السلام) و یازده فرزند معصومش(علیهم السلام)، برنامه هاى دینى را انجام دهند و از گذشته خود توبه کنند. خداوند همه طرفداران حق را ثابت قدم نگهدارد و توفیق دهد.
نظرات شما: نظر
بین عرفان تشیع و دیگر مکتبهای عرفانی و تصوف اعم از مسلمان و غیر مسلمان چه فرق اساسی وجود دارد؟
پاسخ: معمولاً در عرفان شیعی راهی که بسوی ولایت الهی ختم می‌شود از راه ولایت اهل بیت است گذشته از اینکه همة احکام و حکم باید عمل شود به صورت شریعت، طریقتش این است که از ولای این خاندان بگذرد از اینجا تجاوز نکند و همین را مسیر قرار بدهد لذا وقتی از بعضی از ائمه سوال کردند که صراط مستقیم چیست می‌فرماید صراط مستقیم امام است یعنی انسان هم باید به احکام ظاهری عمل بکند عباداتش و معاملاتش بر اساس شریعت باشد واجبها را عمل بکند و از محرمات بپرهیزد و هم در مسئلة رهبری از ولایت خاندان پیغمبر صلوات الله وسلامه علیه تجاوز نکند و این را مسیر قرار بدهد چون این حصن ولایت که «ولایة علی بن ابی طالب حصنی»(1) این دالان ورودی آن حصن مهم است که «کلمة لا إله إلاّ الله حصنی»(2) بنابراین عرفان شیعی در مسیر دین و ولایت حرکت می‌کند. یعنی در مرحلة شریعت هم آنچه را که «ما آتاکم الرّسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا»(3) برابر حدیث شریف ثقلین آنچه را که قرآن و عترت بیان کرده اند شریعت می‌شود.
(1) بحارالأنوار، ج 39، ص 246.
(2) بحارالأنوار، ج 49، ص 127.
(3) سوره حشر، آیه 7.
(مصاحبه استاد جوادی آملی حفظه الله با روزنامه دی مسلم چاپ پاکستان، 15/11/1375)
نظرات شما: نظر
