اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد می‌شود چه ‏کنم؟

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله : اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمی‌شود به شرط ‏این‌که شب‌ها یک مقدار زود بخوابد و شام را سبک‌تر میل کند. شام را هرچه سبک‌تر میل ‏کنید بهتر است. شما مستحضرید بدن دو وعده غذا بیشتر احتیاج ندارد. به ما گفته‌اند ‏اگر سیر هستید غذا نخورید، در روایات آمده است در حال سیری غذا خوردن استعداد را ‏کم می‌کند. یکی از بیانات نورانی حضرت امیر این است که لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطْنَةُ والْبِطْنَة ‏یعنی فطانت و هوشمندی با پرخوری جمع نمی‌شود. پُرخور هرگز خردمند نمی‌شود، ‏چرا؟ برای این‌که تمام تلاش و کوشش روح این است که این غذاها را هضم کند و دیگر ‏فرصت اندیشیدن ندارد. درست مثل آن است که شما یک انسان متخصص دانشمند را ‏رفتگر کوی و برزن کنید که زباله‌ها را جمع کند.‏
اگر کسی بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگری وادار کنیم. روح انسان می‌تواند ‏استاد و مربی خوبی باشد، حیف است او را رفتگر جسم کنیم، بگوییم زباله‌ها را جمع ‏کن‎.‎
غذایی که می‌خوریم تا به مواد دفعی و زباله تبدیل شود طول می‌کشد. این کار را ‏که بدن انجام نمی‌دهد؛ این روح است که با واسطه بدن این‌کارها را انجام می‌دهد. روح ‏یک سلسله قوای ادراکی دارد یک سلسله قوای تحریکی. قوای تحریکی روح هم یک ‏سری ابزار فیزیکی دارد مثل معده و روده و قلب، آن‌که غذا را به صورت خون در می‌آورد و ‏عادلانه بین مو و ناخن و گوش و چشم و مژه چشم تقسیم می‌کند، نفس انسان است، ‏روح آدم است.‏
خلاصه حیف است انسان روح خود را به رفتگری وادار کند. وجود مبارک ‏امیرالمؤمنین(علیه السّلام) فرمود: لاتَجْتَمِعُ عَزِیَمَةٌ وَوَلیمَةٌ (١). یک وقت انسان اهل ‏سورچرانی است، می‌خواهد این‌جا سور بخورد و آنجا سور بخورد و هر روز یک جا ‏میهمان باشد. آدم سورچران اهل عزم نیست انسان تا می‌تواند بهتر است دستش کنار ‏سفره خودش باشد. اگر کسی بخواهد اهل عزیمت و جزء وارثان اولو العزم باشد، در ‏همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.‏
گاهی میهمانی‌هایی پیش می‌آید که عیبی ندارد انسان برود، اما این‌که ‏سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نیست. پس نماز شب انسان را از کار روز باز ‏نمی‌دارد، به شرط آن‌که انسان مراقب مسائل جنبی باشد‎.‎
خیلی از برنامه‌های تلویزیون است که انسان می‌تواند نگاه نکند، همه‎ ‎سریال‌ها ‏که سودمند نیست. خیلی از جلسات و گفتن‌ها و شنیدن‌ها سودمند نیست. حضرت ‏امیر(علیه السّلام) به فرزندش فرمود: جوان! مبادا کاری کنی‎ ‎یا حرفی بزنی که دیگران ‏به تو بخندند. این کار، تو را کوچک می‌کند. اگر نیم ساعت به اذان صبح بلند شوید هم به ‏نماز شب می‌رسید هم به نماز اول وقت؛ بعد هم کمی استراحت می‌کنید و به درس ‏روز هم لطمه‌ای وارد نمی‌شود‎.‎
‏…………………………………………………………………………‏
‏(١) نهج البلاغه، خطبه ٢٤١.‏